Deze anekdote is tot stand gekomen met medewerking van oudwerknemers.
De meest markante personen werkten hun hele leven bij Goedkoop.Je begon op jeugdige leeftijd als jongste matroos of stoker, dan haakte na korte of langere tijd af , of bleef er je verdere leven en maakte promotie als kapitein of machinist.
Het merendeel van de oude garde kapiteins had een sterke vertrouwensband met de loodsen opgebouwd.
Je moest op elkaar kunnen rekenen de enige communicatie was de stoomfluit en de megafoon.
Bij een uitgaand schip sprak je de loods meestal wel want vaak voer hij met de sleepboot mee naar het zeeschip, maar bij een inkomend schip zag je de loods pas als het schip gemeerd lag.
Ook bij de dokmeesters van de grote werven genoten de kapiteins een groot vertrouwen gebaseerd op hun vakmanschap.
Communicatie was tot de komst van de mobilofoon een moeilijk punt.
Als de sleepboot aan het wachtstation Hembrug lag, belde de dienstdoende chef met de brugwachter van de Hembrug.
Die schoof dan op 15 meter hoogte een raam open en riep “sleepboot hoy”en brulde door de megafoon een opdracht naar de sleepboot die vijftig meter verder lag.
Bij slecht weer deed de goede man het raam direct weer dicht en dat was het dan.
Als je dan de naam niet had verstaan riep je op het kanaal via de megafoon diverse opvarende schepen aan om uit te vissen welk schip een sleepboot wilde gebruiken.
Dat werkte wel met stil weer maar als het stormde en regende had je vooral in het donker een groot probleem.
Dat sleepboot bestellen gebeurde via onze runner in IJmuiden, deze man belde de opdracht door naar de dienstdoende chef in Amsterdam die vervolgens de Hembrug belde, als de sleepboot bij het kantoor lag, floot de chef uit het raam van z’n dienstwoning op een conducteurfluitje en dan liep de kapitein in de nacht naar het kantoor om via de huistelefoon de opdracht te vernemen.
De reeds genoemde runners werkten voor Goedkoop en Wijsmuller, ze stonden bij Goedkoop op de loonlijst en werden met Wijsmuller verrekend .
Ook hier vond je markante mensen die een zeer goede relatie hadden met loodsen, de sluismeesters en het sluispersoneel.
Bekende runners uit de oude tijd waren Barend Westerwal, Gerrit Stam, Piet Kok en later o.a. de gebroeders Jan en Gerrit v/d Wiele.
De laatste nu nog bij Switzer Wijsmuller op operations.
In dit kader mogen ook de chefs op kantoor niet worden vergeten, kapitein Welmer IJmker en chef machinist Gijs Munnik, na 1957 aangevuld met techneut Wijnand Stegeman.
Voordat Stegeman de gelederen kwam versterken hadden deze mensen om de beurt een week nachtdienst in hun dienstwoning maar waren van 07.00 tot 17.00 weer op kantoor present en dat een week achter elkaar, dit betekende een werkweek van 168 uur en de volgende week 56 uur.
Het is moeilijk namen te vermelden, je loopt toch het risico dat je iemand vergeet, maar ik heb toch getracht dit artikel zo zorgvuldig mogelijk samen te stellen.
Kapitein Piet Greve ging begin jaren vijftig na vijftig dienstjaren met pensioen .
Kapitein Andries Dragt geboren in 1895 die samen met kapitein Jan Rozenboom in de ijswinters van o.a. 1929 en 1939 de ijsbrekers Willemina en Daniel Goedkoop bemanden en daarmee vaak de pers haalden.
Beiden gingen in de jaren zestig met pensioen A Dragt vanaf de Anna Cornelia en J Roozeboom vanaf de Phillip R Goedkoop.
Ook de zoon van kapitein Dragt , S Dragt, heeft zijn hele leven bij Goedkoop gewerkt en had zich opgewerkt tot chef machinist.
Kapitein Gerrit van Dijk een groot vakman die veel jaren op de Anna Cornelia het commando voerde en tevens jonge kapiteins beoordeelde .
Kapitein Toon van Bentum uit 1900 een man vol humor, in de oorlog 40-45 wegens gebrek aan sleepwerk, kapitein op de Hoornseboot :”Baron van Deden”.
Had vlak voor z’n pensionering nog de functie als nacht-operator.
Kapitein Jan Veeninga geboren in 1901 en bij Goedkoop in dienst in 1918.
Kapitein Otto van der Zwaag geboren in 1906, was op jonge leeftijd al kapitein.
Hij had veel inzicht en heel veel durf en was zeer gezien bij de dokmeesters.
Kapitein Jaap Fonteyne uit 1907 een gedreven vakbondsman, ook hij werd rond 1970 nog nacht-operator.
Kapitein Dirk Hubers een lange slanke man die opvallend goed in het uniform zat met witte pet.
Hij was kapitein op de Marian C.A., tijdens het bezoek aan het bedrijf door koningin Juliana , prins Bernhard, en burgermeester van Hall in 1962.
Ook zijn zoon Henk heeft 40 jaar vol gemaakt als kapitein en z’n broer Gerrit was een bekwaam machinist.
Kapitein Martin Broek uit IJmuiden na de oorlog jarenlang op de Winston Churchill, in de dienst 72 uur op 72 uur af.
Hij was trots op zijn uniform, droeg altijd een witte pet op zijn werk, naast zijn huisdeur prijkte het bord M.Broek kapitein.
Na de oorlog hadden we kapitein Ab de Jong wiens 4 neven ook bij het bedrijf werkte waarvan 2 als kapitein en later weer 2 zonen van deze neven.
Ook waren er 4 kapiteins luisterend naar de naam Boontje.
Machinist Dirk Goudriaan uit 1894, werkte ver voor 1920 als stoker op de passagiersboten van Goedkoop.
Na de verkoop van deze dienst aan de Alkmaar Packet in 1920 kwam hij bij de sleepdienst, hij was een echte praktijkman en een zeer bekwame machinist van wie je veel kon leren.
Hij bedacht een ingreep in de stoomketel waardoor de Maria Henriette 50 PK meer vermogen had dan de Anna Cornelia waar de zelfde ketel in stond.
Tientallen jaren was hij machinist op de Maria Henriette en ging in 1961 met pensioen.
Op de genoemde Anna Cornelia was meester Piet Kroon uit 1898 vele jaren en tot aan zijn pensioen machinist, ook hij had een zoon als machinist bij het bedrijf.
Machinist Jan Pool een groot man met handen als kolenschoppen, er werd met ontzag over gesproken hoe sterk hij was.
Ook zijn broer Piet had vele dienstjaren in de machinekamer.
Machinist Klaas Vleeshouwer geboren in 1902, kwam uit Friesland en werkte al op 12 jarige leeftijd om zijn overleden vader te vervangen als kostwinner.
Zijn zoon Abe werkte ook zijn hele leven bij Goedkoop eerst als stoker en later als machinist.
Machinist Cor Henning uit 1893 werkte veel op boten die met mensen uit IJmuiden bemand waren zoals de Winston Churchill, hij was een bijzondere man en een zeer kundige meester.
Er waren twee zoons Cor en Herman als kapitein werkzaam op de Goedkoop boten en een kleinzoon Ron werkt bij Switzer-Wijsmuller op operations.
De machinist Gerrit Dijkstra uit 1902, Wieger de Boer uit 1907, Albert Hendriksma,
Ane Faber het zijn enkel namen van mensen die dag en nacht voor het bedrijf klaar stonden.
Goedkoop was een familiebedrijf met vaders zonen broers zwagers en neven in allerlei functies.
Dat was ooit begonnen met de directie Jan Goedkoop uit 1781 startte de rederij in 1807, hij werd opgevolgd door Daniel uit 1815 en Pieter Goedkoop uit 1823.
Geboren in 1875 werd Jan Goedkoop jr in 1901 directeur en dat bleef hij maar liefst tot 1952.
Van 1945 tot 1947 was Jan Goedkoop Dzn. uit 1909 mede directeur.
Tevens werd de in 1909 geboren L.J.W.H. (Bart) Goedkoop op genomen in de directie en ook hij bleef decennias met het bedrijf verbonden.
Zijn twee zonen Jan en Frits Goedkoop namen in 1978 afscheid van de rederij, Jan was in 1972 een der oprichters van het Mammoet Transport, Frits bleef directeur tot 1978, met zijn vertrek verdween de Naam Goedkoop uit de directie, voor het eerst na 171 jaar.
In 1978 werd Ton Vroegop benoemd als directeur, hij was begonnen als tweede matroos en kwam in 1962 op kantoor in de administratie.
Hij was een gedreven man die in de haven en daar buiten zeer gezien was.
Gedwongen door ziekte werd hij in de jaren tachtig vervangen door E Tellingen tevens directeur van Gebroeders Wijsmuller te Baarn en later door T.Knegtel.
Hier volgen een aantal familienamen die in de loop der jaren bij Goedkoop gewerkt hebben:
R.Alleman - R.Alleman jr. , H.Bootsma - G.Bootsma , C.Boudestijn - R.Boudestijn , J.Boontje - Tj.Boontje - S.Boontje1 - S.Boontje2, A.Bos - J.Bos , J.Briaire - C.Briaire - E.Briaire, C.Cahuzak - D.Cahuzak, B.ten Cate - H.ten Cate - P.ten Cate, A.Dragt - S.Dragt, B.Elswijk - J.Elswijk, J.Groenewold - E.Groenewold , G.Greve - P.Greve, E.de Groot - K.de Groot , D.Hubers - G.Hubers - H.Hubers, C.Henning - C.J. Henning - H.Henning - R.Henning , A.de Jonge - A.de Jonge2 -A.de Jonge3 - J.de Jonge - R.de Jonge – E.de Jager - H.de Jager, A.Kalverla - R.Kalverla, P.Kroon - .Kroon, A.v/d Laan - H.v/d Laan, P.Lamfermeijer - P.G.Lamfermeijer, A.Mud - H.Mud, H.W.Oosterhuis - J.Oosterhuis, P.Peters - P.Peters jr., J.Pool - P.Pool, A.van Rijn - G.van Rijn, R.X.O’Bryan - R.O’Bryan , C.Schuurman - J.Schuurman, G.de Smit - Th.de Smit, J.Snijder - L.Snijder, G.Stam - G.Stam jr , A.Stoker - J.Stoker - R.Stoker, K.Tromp - P.Tromp, C.Vandijck - J.Vandijck, J.Verwoert - G.Verwoert, P.Visser - P.Visser jr., K.Vleeshouwer - A.Vleeshouwer, A.Vroegop - H.Vroegop, A.Walter - A.Walter jr , B.Westrik - H.Westrik, J.v/d Wiele - G v/d Wiele, O v/d Zwaag - O v/d Zwaag jr , H.Zandvliet - H.Zandvliet jr., R.Clots - H.Clots - R.Clots.
KANTOREN VAN DE REDERIJ:
Haarlemmer Houttuinen no 22 - 1828 tot 1878
Prins Hendrikkade no 86 - 1878 tot 1890
Binnenkant no 18 - 1890 tot 1912
De Ruyterkade no 44 - 1912 tot 1931
De Ruyterkade nieuwbouw no 44 - 1931 tot 1962
Westerdokdijk no 40 - 1962 tot 1994
Elbaweg 28 - 1994 tot heden
(Elbaweg is hernaamd in Capriweg)
In de werkplaats werkte tientallen jaren de altijd vrolijke chef Coen Baan die met zijn medewerkers alle klussen tot een goed einde bracht.
Niet voor niets hing daar een bord met de tekst, alles wordt direct gedaan wonderen duren iets langer”.
Op de personeelslijst van 1970 stonden 228 namen in 1990 was het aantal geslonken tot 133
Mijn dank gaat uit naar de oudwerknemers die hebben geholpen.
Ruud O’Bryan
|
|